Οδηγός μετανάστευσης στην Αγγλία

Οδηγός μετανάστευσης στην Αγγλία (Ηνωμένο Βασίλειο)

Λίγα λόγια αντί προλόγου

Το κείμενο αυτό το έγραψα τον Φεβρουάριο του 2017, αλλά θα ανανεώνεται τακτικά (τελευταία ενημέρωση Μάιος 2020), ενώ είναι ανοικτό σε σχόλια για βελτίωση. (*Μετά από δύο χρόνια τον Μάρτιο του 2019 έγραψα δεύτερο κείμενο για την ζωή και την εγκατάσταση στην Αγγλία). Τον Ιανουάριο του 2017 επέστρεψα στην Ελλάδα μετά από απουσία εννιά μηνών, και περίμενα με τους φίλους μου να συζητήσουμε άλλα πράγματα στον καφέ, όμως σχεδόν όλοι όσοι συνάντησα με ρωτούσαν μόνο ένα πράγμα: πώς θα έρθουν Αγγλία. Έχοντας πρόσφατα την εμπειρία μετανάστευσης στην Αγγλία θα προσπαθήσω να βοηθήσω όσους σκέφτονται να μεταναστεύσουν, χωρίς να μπω στην διαδικασία να εξηγήσω αν είναι καλύτερα ή χειρότερα και ανάλογες συζητήσεις.

Πριν το ταξίδι για την μετανάστευση

Αφού αποφασίσεις ότι θέλεις να μεταναστεύσεις, είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσεις τους λόγους που σε σπρώχνουν να το κάνεις αυτό. Οι περισσότεροι μεταναστεύουν για οικονομικούς λόγους, άλλοι για το κάτι παραπάνω, όμως αρκετοί αποφασίζουν να φύγουν για να βελτιώσουν το περιβάλλον που θα ζήσουν. Το σημαντικό είναι να ξέρεις τι θέλεις εσύ. Ακόμα και αν περνούσες δύσκολα στην Ελλάδα, ή αν τα βρεις όλα καλά στο εξωτερικό, πάντα θα είναι μια δύσκολη απόφαση. Αν θέλεις να διαβάσεις μία σύνοψη/απολογισμό ενός άλλου Ζακυνθινού για την παραμονή του στην Αγγλία μπορείς να διαβάσεις το κείμενο του Στέφανου εδώ.

Gov.UK - η επίσημη σελίδα με όλες τις πληροφορίες για την ζωή στην Αγγλία

Το portal Gov.UK έχει όλες τις πληροφορίες που θα χρειαστείς για να μετακομίσεις και να ζήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από το πώς μπορείς να ανοίξεις επιχείρηση, ποια και πόσα επιδόματα δικαιούσαι, τι φορολογία θα πληρώνεις, τι είναι το MOT (ΚΤΕΟ και τέλος κυκλοφορίας), πότε μπορείς να μετατρέψεις το δίπλωμα οδήγησης σε αγγλικό, γενικά τα πάντα. Διάβασέ το, ψάξε το, και πάντα όταν έχεις απορία θα είναι το πρώτο πράγμα που θα συμβουλεύεσαι.

Πρεσβεία της Ελλάδος και προξενικά γραφεία στο Ηνωμένο Βασίλειο

Αμέσως μετά διάβασε και μάθε για την ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο, και τα ελληνικά προξενικά γραφεία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μπορεί να μην την χρειαστείς ποτέ, αλλά καλό θα είναι να ξέρεις ότι υπάρχει. Η σελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών έχει μια λίστα με ελληνικές και κυπριακές ομάδες στο Ηνωμένο Βασίλειο, από σχολεία μέχρι αθλητικές ομάδες.

Οικονομική προετοιμασία και budget ταξιδιού

Το πρώτο διάστημα που θα είσαι στο εξωτερικό θα χρειαστείς χρήματα, πολλά χρήματα. Οτιδήποτε κάνεις θα κοστίζει, δε θα έχεις μπει σε μια καθημερινότητα όπου θα ξέρεις πώς να γλιτώσεις χρήματα, ενώ θα θέλεις να κάνεις πολλά πράγματα και σαν τουρίστας (μετανάστης μεν, αλλά πρώτα θα είσαι τουρίστας).
Πούλησε οτιδήποτε δεν θα χρειαστείς στην Αγγλία, ή δεν αξίζει να πάρεις μαζί σου, και μπορεί να σου αποφέρει κάποια χρήματα. Εγώ πούλησα έπιπλα, τηλεοράσεις, έδωσα ρούχα, άφησα πίσω βιβλία, και άδειασα οτι λογαριασμούς είχα στην Ελλάδα. Μάζεψε όσα λεφτά μπορείς και αντάλλαξέ τα με λίρες Αγγλίας στην τράπεζα. Η χαμηλότερη ισοτιμία Ευρώ/Λίρας μετά το Brexit θα σε βοηθήσει λίγο. Το πόσα χρήματα θα χρειαστείς είναι προφανώς υποκειμενικό, αλλά υπολόγισε αεροπορικά και μεταφορές (150-200 λίρες), μετακινήσεις για τον πρώτο μήνα (100-150 λίρες), 3-6 μήνες προκαταβολή ενοικίου (1.500-5.000 λίρες), φαγητό και αγορές για ένα μήνα, κλπ. Σημαντικός παράγοντας για το πόσα λεφτά θα χρειαστείς είναι η πόλη. 

Επιλογή πόλης, Λονδίνο ή όχι;

Η επιλογή της πόλης/περιοχής είναι πάρα πολύ σημαντική. Αν και οι περισσότεροι Έλληνες και Κύπριοι επιλέγουμε το Λονδίνο, η πόλη είναι πολύ απαιτητική σε χρόνο και χρήμα. Αν βγεις από το Λονδίνο οι τιμές σε ενοίκια, κόστος ζωής, μεταφορές, πέφτουν όμως αντίστοιχα μειώνονται οι προσφερόμενες δουλειές και μισθοί. Αν έχεις πτυχίο και κάποια εργασιακή εμπειρία, τα οποία θα σε βοηθήσουν να βρεις καλή δουλειά, το Λονδίνο αξίζει. Διαφορετικά με τον βασικό μισθό ή zero hours contract (θα το εξηγήσω παρακάτω) η ζωή στο Λονδίνο είναι αρκετά δύσκολη. Ενδεικτικά θα αναφέρω οτι στο Λίβερπουλ μπορείς να νοικιάσεις σπίτι από 450 λίρες το μήνα, ποσό που στο Λονδίνο μπορεί να σου εξασφαλίσει (δύσκολα) ένα δωμάτιο με συγκάτοικους. Η μηνιαία κάρτα λεωφορείων στο Λίβερπουλ (C zone το οποίο καλύπτει και το αεροδρόμιο) κοστίζει 59 λίρες, ενώ τα ίδια χρήματα θα πληρώσεις για μια εβδομαδιαία travel card στις ζώνες 1-5 στο Λονδίνο. Γενική αρχή, όσο πάμε πιο βόρεια το κόστος ζωής μειώνεται, οι θερμοκρασίες μειώνονται επίσης, αλλά οι άνθρωποι και οι πόλεις είναι πιο φιλικοί. Γλασκόβη, Εδιμβούργο, Μάντσεστερ, Λίβερπουλ, είναι πόλεις όπου έχουν πολλά να προσφέρουν με λογικό κόστος ζωής και κανονικούς ρυθμούς. Νότινχαμ και Μπέρμιγχαμ είναι πόλεις στο ενδιάμεσο με αρκετό ελληνικό πληθυσμό.

Αναζήτηση γνωστών, φίλων, συγγενών που είναι ήδη στο εξωτερικό

Πριν από οτιδήποτε άλλο (εκτός από το να διαβάσεις το gov.uk) άρχισε να ψάχνεις φίλους, γνωστούς, συγγενείς που είναι ήδη στην Αγγλία. Δυστυχώς ή ευτυχώς πλέον έχω περισσότερους παλιούς συμμαθητές και συμφοιτητές στην Αγγλία, από ότι στην Πάτρα, και ίσως ισχύει το ίδιο και για εσένα. Γράψε ένα status στο Facebook, κάνε μια αναζήτηση, και άρχισε να ρωτάς.

Φυσικά ότι ακούσεις ή διαβάσεις (ακόμα και αυτό το post) να τα φιλτράρεις. Πουθενά δεν είναι τέλεια ή χάλια. Όπως εγώ προτίμησα το ήρεμο και μικρό Λίβερπουλ, έχω αντίστοιχα φίλους που δεν αντέχουν το Λίβερπουλ και προτιμούν το Λονδίνο. Όμως όσα περισσότερα ακούσεις και διαβάσεις, τόσο πιο έτοιμος θα είσαι όταν φτάσεις. Κάποιοι βρίσκουν δουλειά μέσα σε μια εβδομάδα, άλλοι ψάχνουν δύο-τρεις μήνες, άλλοι δεν αντέχουν και γυρίζουν πίσω, ρώτησέ τους όλους και κάθε γνώμη που θα πάρεις θα σου φανεί χρήσιμη κάπου.

Αναζήτηση δουλειάς, δημιουργία profiles, update skills

Άρχισε να ψάχνεις για δουλειά πριν φύγεις από Ελλάδα. Αρχικά θα βρεις όρους που μπορεί να μην ξέρεις (pro rata, zero hours, κλπ), και με την αναζήτηση θα καταλάβεις λίγο καλύτερα την αγορά. Θα βρεις τι δεξιότητες χρειάζονται, πού κυμαίνονται οι μισθοί, πόσες θέσεις βγαίνουν, και σε ποιές περιοχές. Όσο ψάχνεις για δουλειά φρόντισε να φτιάξεις (αν δεν έχεις ήδη) ή να ανανεώσεις τα profiles σε σελίδες όπως το LinkedIn, Glassdoor, Indeed, Reed, Gumtree.

Φτιάξε ένα αγγλικό βιογραφικό, μία με δύο σελίδες, όπου δεν ενδιαφέρουν στοιχεία όπως ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, κλπ.. Συμπεριέλαβε στο βιογραφικό αναλυτικά τι έχεις κάνει, και γέμισε τα κενά. Στην αγορά εργασίας της Αγγλίας τα κενά στο βιογραφικό σου είναι ίσως το πιο αρνητικό κομμάτι, οπότε γέμισέ το αν μπορείς (ειλικρινά). Αν έχεις αγγλικό κινητό όσο είσαι ακόμα στην Ελλάδα, πρόσθεσέ το στο βιογραφικό σου, καθώς θα βοηθήσει στην επικοινωνία με εργοδότες και κυρίως agencies/recruiters.

Χαρτιά και διαδικασίες που πρέπει να κάνεις πριν φύγεις

Το πιο χρήσιμο χαρτί που έφτιαξα πριν φύγω ήταν ένα πληρεξούσιο για τράπεζες, δικηγόρους, δημόσιο, κλπ προς τον πατέρα μου. Είναι κάτι που μπορεί να μην το σκεφτείς, αλλά θα σου φανεί πολύ χρήσιμο όταν θα είσαι στην Αγγλία και θα χρειαστείς το οτιδήποτε από Ελλάδα.

Ενημέρωσε τα βιβλιάρια τραπέζης που έχεις, κοίταξε για οποιαδήποτε χρέη σε κάρτες, συνδρομές, συμβόλαια κινητής, και γενικά οποιοδήποτε λογαριασμό. Φτιάξε κωδικούς για e-banking, κλειδάριθμο για taxisnet, και οτιδήποτε άλλο μπορείς να κάνεις ηλεκτρονικά.
Βγάλε ή ανανέωσε το διαβατήριο σου, ζήτησε ένα ποινικό μητρώο, πάρε οποιοδήποτε πτυχίο έχεις μαζί με επίσημη μετάφραση. 

Πρώτες ημέρες στην Αγγλία 

Αριθμός αγγλικού κινητού

Το πιο σημαντικό και άμεσο πράγμα που θα χρειαστείς από την πρώτη ημέρα είναι προφανώς ένας αγγλικός αριθμός κινητού. Υπάρχουν πολλοί Virtual Providers όπου έχουν φθηνές χρεώσεις, αλλά το δίκτυο τους έχει περιορισμούς. Προσωπικά επέλεξα κανονικό provider την Three, αρχικά με PAYG (καρτοκινητό) και μόλις έβγαλα κάρτα τράπεζας το μετέτρεψα σε συμβόλαιο. Τα πλεονεκτήματα ενός κανονικού παρόχου (EE, O2, Three, και Vodafone) είναι: καλύτερο δίκτυο, δωρεάν roaming στην Ελλάδα, η δυνατότητα για αναβάθμιση μετά από κάποιο διάστημα. Οι περισσότεροι φίλοι μου έχουν Giff Gaff, η οποία έχει πολύ φθηνές χρεώσεις, ενώ μπορείς να πάρεις την κάρτα όσο είσαι στην Ελλάδα. Μπορείς να συγκρίνεις κάρτες sim και προγράμματα εδώ και εδώ.

Τραπεζικός λογαριασμός στην Αγγλία (Lloyds)

Στο Ηνωμένο Βασίλειο οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται μέσω καρτών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είναι υποχρεωτική η χρήση τους. Το πρόβλημα που θα συναντήσεις είναι οτι για να ανοίξεις τραπεζικό λογαριασμό χρειάζεται συνήθως Proof of Address, και Proof of Address αποτελεί ένας τραπεζικός λογαριασμός, ενώ η ενοικίαση σπιτιού απαιτεί και τα δύο.
Η μόνη τράπεζα που δεν απαιτεί Proof of Address αν έχεις ελληνικό διαβατήριο είναι η Lloyds. Θα χρειαστείς όμως να έχεις κάποια διεύθυνση όπου θα πάνε τα χαρτιά σου, οπότε όχι ξενοδοχείο ή άγνωστο σπίτι. Πλέον η διαδικασία ανοίγματος τραπεζικού λογαριασμού από την Lloyds γίνεται ηλεκτρονικά, στη σελίδα εδώ. Αφού καταχωρήσεις στα στοιχεία σου, όπως ονοματεπώνυμο, διαβατήριο, διεύθυνση, μετά από λίγες ημέρες θα ειδοποιηθείς να περάσει από την (κοντινότερη στην διεύθυνση που δήλωσες) τράπεζα για να γίνει η ταυτοποίηση (θα δούνε το διαβατήριο σου), και ύστερα από 4-7 ημέρες θα έρθει η κάρτα και το pin στο σπίτι. Μόλις γίνει αυτό πήγαινε σε ένα ΑΤΜ ή σε υποκατάστημα, βάλε 10 λίρες στον λογαριασμό σου και μετά ζήτησε από ένα υποκατάστημα να σου τυπώσει ένα statement. Η διεύθυνση που έχει το statement είναι το Proof of Address που χρειάζεσαι.

Αν μένεις σε flat share θα ανοίξεις λογαριασμό και στην Halifax με το tenant agreement. Άλλες τράπεζες στην Αγγλία είναι η Barclays, η HSBC, Standard Chartered, η Santander, η Bank of Scotland, η  Royal Bank of Scotland, η Co-Op Bank, ενώ υποκαταστήματα στο ΗΒ έχουν η Alpha Bank και η Τράπεζα Κύπρου.

Λίγα ακόμα για το τραπεζικό σύστημα στο ΗΒ. Οι περισσότεροι λογαριασμοί έχουν διαχειριστικό κόστος με αντάλλαγμα προνόμια (με κόστος που αρχίζει από 5 λίρες το μήνα), εκτός από τους βασικούς, οι οποίοι δεν προσφέρουν ούτε τόκους ούτε άλλες παροχές, όπως μειωμένη ασφάλεια κλπ.. Όσο για τις πιστωτικές κάρτες και τα δάνεια, στις περισσότερες διαφημίσεις θα δεις να γίνεται αναφορά σε representative APR %. Το representative APR είναι το αντιπροσωπευτικό ετήσιο επιτόκιο και κόστος που θα πληρώσει τουλάχιστον το 51% των πελατών, οπότε μπορεί να μην είναι το επιτόκιο που θα πληρώσεις τελικά, οπότε προσοχή στις αγορές, και στις κάρτες, αν και αρχικά δεν θα μπορείς να βγάλεις πιστωτική λόγω χαμηλού credit score.
Last but not least, τι είναι το Credit Score. Το Credit Score είναι κάτι σαν τον δικό μας Τειρεσία, αλλά βαθμολογεί όλους τους εν δυνάμει πελάτες. Αρχικά δεν θα σε απασχολήσει, αλλά θα το συναντήσεις κάθε φορά που θα χρειαστεί να νοικιάσεις/αγοράσεις σπίτι, να βγάλεις πιστωτική κάρτα, ή να πάρεις δάνειο, κλπ.. Ένα άρθρο για το πώς λειτουργεί και τι είναι το Credit Score θα βρεις εδώ.

Πώς θα βγάλεις National Insurance Number (Αριθμός Ασφάλισης)

Ως Έλληνας και κάτοχος Ελληνικού (ΕΕ) διαβατηρίου μπορείς να εργαστείς στο ΗΒ χωρίς κάποιο άλλο χαρτί, αλλά θα χρειαστεί να βγάλεις National Insurance Number (NiN). Αυτό μπορεί να γίνει αφού έχεις βρει ήδη δουλειά και εργάζεσαι, αλλά εάν το έχεις βγάλει νωρίτερα θα σε διευκολύνει πολύ στην εύρεση εργασίας.

Για να βγάλεις NiN θα χρειαστείς το διαβατήριο σου, μια διεύθυνση (αν και στο τηλέφωνο θα σου ζητήσουν Proof of Address), και ένα τηλεφωνικό ραντεβού. Θα πάρεις τηλέφωνο στο National Insurance number application line, όπου θα σε ρωτήσουν τυπικά πράγματα, όπως ονοματεπώνυμο, υπηκοότητα, ημερομηνία γέννησης, και αν είσαι φοιτητής ή εργαζόμενος. Στο τέλος θα σου κλείσουν ένα ραντεβού για το τοπικό Job Centre Plus, εκτός αν μένεις στην αγγλική επαρχεία όπου το ραντεβού μπορεί να είναι σε γειτονική πόλη, παράδειγμα αν είσαι στο Derby θα χρειαστεί να πας στο Nottingham. Σημείωσε ημερομηνία και ώρα, καθώς και τον κωδικό που θα σου δώσουν.

Στο ραντεβού στο Job Centre Plus θα πας στην γραμματεία, όπου θα τους πεις ονοματεπώνυμο, θα δώσεις το διαβατήριο σου, και θα περιμένεις να σε καλέσουν. Όταν φωνάξουν το όνομά σου θα πας σε ένα γραφείο, όπου ο/η υπάλληλος θα σε ρωτήσει πότε ήρθες στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν έχεις εργαστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, την διεύθυνσή σου (συνήθως μαζί με το proof of address), προηγούμενες διευθύνσεις (αν ήρθες μόλις Αγγλία δηλώνεις την διεύθυνσή σου στην Ελλάδα), και τυχόν πτυχία που έχεις. Εμένα δεν μου ζήτησαν ποτέ proof of address. Αν νομίζεις οτι δε μιλάς καλά αγγλικά ή θέλεις βοήθεια μπορείς να πας με παρέα, και θα διαπιστώσεις οτι πολλά άτομα που θα συναντήσεις εκεί για τον ίδιο λόγο, θα είναι μαζί με φιλικό ή συγγενικό τους πρόσωπο.

Μετά το πέρας της μικρής και τυπικής συνέντευξης θα πάρεις το διαβατήριο σου και ένα χαρτί όπου θα αναφέρει ενδεικτική ημερομηνία παραλαβής του NiN. Ανάλογα με το κέντρο και την εποχή που θα κάνεις την συνέντευξη σε 2-6 εβδομάδες θα έρθει στην διεύθυνση που δήλωσες ένα γράμμα με το National Insurance Number σου.
National Insurance Number, Proof of Address, Bank Statement, είναι τα βασικά χαρτιά που θα σου ζητήσουν όταν αρχίσεις δουλειά (μαζί με το διαβατήριο).

Εύρεση σπιτιού στην Αγγλία, ενοίκια, μεσίτες, εγγυητές.

Η εύρεση σπιτιού είναι πιο δύσκολη στην αρχή, γιατί ίσως δεν θα έχεις κάποιο από τα βασικά που χρειάζονται για να νοικιάσεις ένα σπίτι: δουλειά, εγγυητή, προηγούμενο landlord και references. Αυτό το πρόβλημα μπορεί συνήθως να ξεπεραστεί με πληρωμή 4-6 ενοικίων προκαταβολικά. Υπάρχουν πολλά είδη σπιτιών που μπορείς να μείνεις. Από live in guardian μέχρι δικό σου detached house, αλλά προφανώς σημασία έχει το πόσα μπορείς να πληρώσεις.

Live in Guardians

Live in Guardians είναι ένα σχήμα όπου οι ιδιοκτήτες αντί να αφήνουν τα σπίτια άδεια μέχρι να βρεθεί ενοικιαστής ή αγοραστής (συνήθως μεγάλα σπίτια), τα παραχωρούν σε εταιρείες και αυτές το "νοικιάζουν" σε live in guardians. Το κόστος είναι μικρότερο από οτι ένα κανονικό ενοίκιο και συμπεριλαμβάνει όλους τους λογαριασμούς, αλλά συγκατοικείς με πάρα πολλά άτομα, ενώ οποιαδήποτε στιγμή μπορεί ο ιδιοκτήτης να ζητήσει το κτίριο. Ουσιαστικά οι "guardians" προστατεύουν το κτίριο από καταστροφές ή μείωση της αξίας του λόγω εγκατάληψης. Είναι ο πιο φτηνός τρόπος να μείνεις στο Λονδίνο, και έχω φίλους που μένουν σε τέτοια σπίτια με κόστος περίπου 500 λίρες το μήνα ανά δωμάτιο στην ζώνη 4. Περισσότερες πληφορορίες εδώ και εδώ.

Flatshare / Συγκατοίκηση 

Λίγο πιο άνετα και πιο ακριβά από τους guardians είναι η συγκατοίκηση σε κανονικό σπίτι. Το κόστος ανεβαίνει λίγο περισσότερο, αλλά συγκατοικείς με λιγότερα άτομα, ενώ μπορεί να βρεις και δωμάτιο με δικό σου μπάνιο. Συνήθως όλοι οι λογαριασμοί συμπεριλαμβάνονται στο ενοίκιο που θα πληρώνεις, οπότε είναι η πιο εύκολη και οικονομική λύση για το πρώτο σου σπίτι στην Αγγλία. Το μεσιτικό γραφείο θα σου ζητήσει να πληρώσεις ένα fee (για τον κόπο τους), αλλά μόνο όταν είναι σίγουροι οτι θα σου δώσουν το δωμάτιο. Περισσότερα εδώ, εδώ, και εδώ.

Ενοικίαση κανονικού σπιτιού (Flat, Terraced, Semi/Detached)

Αν θέλεις την ηρεμία σου θα κοστίσει λίγο παραπάνω, και θα χρειαστούν όσα έγραψα παραπάνω. Υπάρχουν πολλά μεσιτικά γραφεία για να νοικιάσεις σπίτι, ενώ είναι εξαιρετικά δύσκολο να νοικιάσεις απευθείας από τον ιδιοκτήτη. Τα περισσότερα γραφεία θα χρειαστούν 1-2 μήνες προκαταβολή ενοικίου, 1 μήνα ως εγγύηση, κάποιον εγγυητή (μόνιμο κάτοικο Αγγλίας και εργαζόμενο), ή/και αποδεικτικό οτι εργάζεσαι. Αν δε δουλεύεις ή δεν έχεις εγγυητή αρκετά μεσιτικά δε θα σου δώσουν καμία προσφορά, ενώ τα υπόλοιπα θα ζητήσουν μέχρι και 6 μήνες προκαταβολή ενοικίου. Από το καλοκαίρι του 2019 καταργήθηκαν τα agency fees, οπότε το μεσιτικό δεν θα σου ζητήσει χρήματα επιπλέον του ενοικίου και της εγγύησης. Περισσότερα εδώ, εδώ, και εδώ. Αν μπερδεύεσαι με τις ονομασίες των σπιτιών, εδώ υπάρχει ένα ωραίο κείμενο με εικόνες που εξηγεί τους διάφορους τύπους σπιτιών τα οποία μπορείς να βρεις στην Αγγλία.

Αν μένεις σε Guardians ή συγκατοίκηση δεν θα χρειαστεί να πληρώνεις λογαριασμούς, αλλά αν νοικιάσεις σπίτι μόνος σου θα χρειαστεί να ψάξεις για την καλύτερη λύση σε ηλεκτρικό, γκάζι, αλλά και αν θα πληρώσεις το TV Licence. Αν νοικιάσεις σπίτι ένα καλό εργαλείο για να συγκρίνεις παρόχους αερίου και ηλεκτρικού είναι εδώ.

Αναζήτηση και εύρεση εργασίας στην Αγγλία

Η αναζήτηση εργασίας θα είναι πιο εύκολη αν έχεις ήδη National Insurance Number,  ίσως και τραπεζικό λογαριασμό.

Job Centre Plus. Το μέρος που θα πας για να βγάλεις National Insurance Number το Job Centre Plus, είναι το μέρος που επίσης μπορείς να βρεις δουλειά. Αν ανοίξεις έναν απλό ηλεκτρονικό λογαριασμό, θα μπορείς να ψάχνεις για δουλειές εδώ. Η σελίδα συλλέγει αγγελίες εργασίας από πολλά άλλα sites, αλλά δεν είναι τόσο λειτουργική. Αν κλείσεις ραντεβού σε ένα Job Centre Plus θα μιλήσεις σε έναν σύμβουλο, ο οποίος ανάλογα με τα προσόντα σου θα σου προτείνει δουλειές, ενώ θα σε βοηθήσει στο ψάξιμο. Δεν ξέρω πολλούς Έλληνες που να έχουν επιλέξει αυτόν τον τρόπο για να βρουν δουλειά, αλλά υπάρχει και καλό θα είναι να το ξέρεις.

Agency. Επόμενος τρόπος για να βρεις δουλειά είναι μέσω agencies. Λειτουργούν πάρα πολλά, και τα περισσότερα είναι εξειδικευμένα, άλλα γραφεία θα σε πάρουν αν είσαι δάσκαλος, άλλα αν είσαι μηχανικός. Ψάξε σε διάφορα portals για δουλειές στο αντικείμενό σου και οι περισσότερες θα έχουν αναρτηθεί από σχετικά agencies. Μπορείς να στείλεις βιογραφικό κατευθείαν στο agency, το οποίο θα ψάξει και θα σου βρει κατάλληλη δουλειά, αλλά θα παίρνει προμήθεια από τον μισθό σου. Ακόμα μία φορά οτι χρειαστείς να γνωρίζεις για τα δικαιώματά σου, θα το βρεις στο Gov.UK. Εδώ μπορείς να κάνεις αναζήτηση για agencies ανάλογα με την ειδικότητα και την περιοχή.

Σελίδες με αγγελίες εργασίας στην Αγγλία

Εκτός από το Job Centre και τα agencies, μπορείς να ψάξεις και μόνος σου για δουλειά. Ξεκινώντας από το κρατικό JobSearch, το οποίο ουσιαστικά είναι ένας aggregator για τα άπειρα portals με αγγελίες εργασίας. Indeed, Reed, LinkedIn , CV Library, Monster, GumTree, Guardian Jobs.  Υπάρχουν πολύ περισσότερα εξειδικευμένα ανά περιοχή, και ανά αντικείμενο εργασίας, αλλά αυτά θα τα βρεις με τον καιρό, και μέσα από τα γενικά portals.

Λίγα λόγια το εργασιακό περιβάλλον στην Αγγλία

Zero Hours Contract (Συμβόλαιο εργασίας μηδενικών ωρών)

Είναι μια μορφή ευέλικτης εργασίας (sic), με την οποία εργάζονται από καθαριστές μέχρι καθηγητές πανεπιστημίου. Ουσιαστικά υπογράφεις συμβόλαιο εργασίας με την εταιρεία το οποίο δεν σου εξασφαλίζει κάποιες ώρες εργασίας, παρά σε καλεί η επιχείρηση όταν σε έχει ανάγκη. Αν δεν πας όταν σε καλέσουν συνήθως δε σε ξανακαλούν, ενώ υπάρχει περίπτωση να σε καλέσουν το πρωί και τελικά να μην σε χρειαστούν, οπότε σε "αποζημιώνουν" μόνο για τα έξοδα μετακίνησης. Θεωρείται, και είναι, η χειρότερη μορφή εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, και έχει οδηγήσει το 47% των αστέγων στο Λονδίνο να εργάζονται αλλά να μην μπορούν να συντηρήσουν κανονική κατοικία. Επίσης οι εργαζόμενοι με zero hours contract έχουν κατά μέσο όσο μεγαλύτερα χρέη (£1.500) από αυτούς που δεν εργάζονται (£400).

Πληρωμές, payslips, national living wage, bank holidays

Αν έχεις δουλέψει σε δύσκολα περιβάλλοντα στην Ελλάδα, η Αγγλία θα σου φανεί παράδεισος (γνώμη φίλης). Ακόμα και στις χειρότερες δουλειές η πληρωμή γίνεται κανονικά και οι φόροι και κρατήσεις υπολογίζονται αυτόματα. Συνήθως είτε κάθε εβδομάδα είτε κάθε μήνα θα πληρώνεσαι στην τράπεζα , και θα σου έρχεται ηλεκτρονικά το payslip με αναλυτικά τις ώρες, τις κρατήσεις, και την καθαρή πληρωμή. Ο βασικός μισθός και το βασικό ημερομίσθιο διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, αλλά στην γενική περίπτωση (κανονικός εργαζόμενος άνω των 25 ετών) είναι £8.72 την ώρα (Μάιος 2020).

Το φορολογικό έτος τελειώνει την 5η Απριλίου και μπορείς να δεις τις κρατήσεις σου στο tax portal, όπου θα φαίνονται οι φόροι που σου κρατήθηκαν αυτόματα, οι εισφορές σου για το National Insurance, και πόσο σύνταξη θα πάρεις. Μην ξεχάσεις να ενημερώσεις τον λογιστή σου στην Ελλάδα για να μπορέσει να κάνει όποιες κινήσεις είναι απαραίτητες για να δηλωθείς ως κάτοικος εξωτερικού και να αποφύγεις τρεξίματα με το ελληνικό κράτος (διπλή φορολογία εισοδήματος, τεκμήρια στην Ελλάδα, κλπ).
Ο πρώτος εργοδότης σου στο Ηνωμένο Βασίλειο θα σου ζητήσει να συμπληρώσεις το PAYE: starter checklist, ενώ στην πορεία θα μάθεις τι είναι τα έντυπα P45, P60, P11D.

Certifications, licenses, πιστοποιήσεις, διπλώματα

Στην Αγγλία υπάρχει σχεδόν μία πιστοποίηση για κάθε δουλειά. Αν μια δουλειά απαιτεί πιστοποίηση δε θα μπορέσεις να εργαστείς χωρίς να έχεις το χαρτί, ενώ ανάλογα με την πιστοποίηση μπορεί να βρεις δουλειά με μόνο εφόδιο αυτή. Χρειάζεσαι άδεια για να εργαστείς ως υπεύθυνος CCTV, ως πορτιέρης σε μαγαζί (από McDonalds μέχρι Pubs και Primark), ως αιμολήπτης σε νοσοκομείο, ως αποθηκάριος χειριστής κλαρκ.

Εγγραφή στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) και σε γιατρό (GP)

Δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά κάποτε θα σου χρειαστεί ένας γιατρός. Για να μπορείς να χρησιμοποιείς τις παροχές του National Health Service θα βρεις το κοντινότερο κέντρο εδώ, και μετά θα κλείσεις ραντεβού. Στο ραντεβού θα μιλήσεις με ένα άτομο από το νοσηλευτικό προσωπικό, όπου θα σε ρωτήσει για το ιστορικό σου, αλλεργίες, βάρος, ύψος, ώστε να φτιάξει το προφίλ σου, και μετά θα σου πει ποιός είναι ο γιατρός σου. Περισσότερα για τον General Practitioner, τι αρμοδιότητες έχει, και αν μπορείς να τον αλλάξεις, μπορείς να διαβάσεις εδώ. 

Εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους (Electoral registry)

Ο πιο σημαντικός λόγος για να γραφτείς στους εκλογικούς καταλόγους είναι το credit score. Η εγγραφή αποτελεί τον πιο επίσημο τρόπο με το οποίο το κράτος γνωρίζει τη διεύθυνσή σου, και είναι βασικό μέρος των κριτηρίων για τον υπολογισμό  του credit score. Ως ευρωπαίος πολίτης θα μπορείς να ψηφίζεις μόνο στις ευρωεκλογές (sic) ή σε τοπικού τύπου δημοψηφίσματα.
Η εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους της Αγγλίας γίνεται ηλεκτρονικά στην σελίδα εδώ, και θα χρειαστείς το National Insurance Number και το διαβατήριο σου. Όταν το τοπικό γραφείο λάβει τα στοιχεία σου θα επικοινωνήσει μαζί σου, ή θα έρθει κάποιος από το σπίτι για να ελέγξει αν είσαι όντως εκεί.

Δίπλωμα οδήγησης στην Αγγλία

Οδήγηση με ελληνικό δίπλωμα οδήγησης στην Αγγλία

Με το ελληνικό δίπλωμα οδήγησης θα μπορείς να οδηγήσεις κανονικά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Θα χρειαστεί να το αλλάξεις μόνο αν εργαστείς ως οδηγός, οπότε ορισμένες εταιρείες απαιτούν αγγλικό δίπλωμα, κυρίως για την ασφάλεια.

Μετατροπή ελληνικού διπλώματος οδήγησης σε αγγλικό

Αν χρειαστεί ή θελήσεις να μετατρέψεις το ελληνικό δίπλωμα οδήγησης σε αγγλικό θα πας στην σελίδα εδώ, όπου θα συμπληρώσεις τα στοιχεία σου, και θα σου έρθει ένας φάκελος μετά από περίπου μία εβδομάδα στο σπίτι. Αφού τον συμπληρώσεις, επισυνάψεις το ελληνικό δίπλωμα που θέλεις να μετατρέψεις και πληρώσεις £43, θα σου στείλουν το αγγλικό δίπλωμα σε περίπου ένα μήνα στο σπίτι.
Για να μπορείς να μετατρέψεις το δίπλωμα οδήγησης σε αγγλικό, πρέπει να έχεις μείνει τουλάχιστον 185 ημέρες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αν ρωτήσεις από που φαίνεται αυτό, η απάντηση είναι το NiN.