Οδηγός για καταθέσεις, επενδύσεις, συντάξεις, και φορολογία κεφαλαίου στην Αγγλία

Οδηγός καταθέσεων (Savings, ISA, Help to Buy), επενδύσεων (Shares and Stocks ISA, trading apps), συντάξεων (LISA, SIPP) και φορολογία κεφαλαίου στην Αγγλία

Αφού έγραψα πώς θα μεταναστεύσεις στην Αγγλία, και πώς θα εγκατασταθείς στην Αγγλία, ήρθε η ώρα για το επόμενο βήμα. Σε αυτό το post δεν θα περιγράψω πώς θα επενδύσεις στο χρηματιστήριο ή σε crypto ώστε να γίνεις πλούσιος, αλλά θα προσπαθήσω να περιγράψω ποιές είναι οι επιλογές που έχεις στην Αγγλία για να επενδύσεις τα χρήματά σου ανάλογα με το τι θέλεις να κάνεις (αγορά σπιτιού, καταθέσεις, μακροχρόνιες επενδύσεις, συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, δημιουργία παθητικού εισοδήματος, κλπ).

Disclaimer: Δεν είμαι οικονομικός σύμβουλος οπότε αν θέλεις κάποιον ειδικό να σε συμβουλέψει πώς να επενδύσεις τα χρήματά σου πρέπει να απευθυνθείς να σε έναν πιστοποιημένο οικονομικό σύμβουλο.

Προσπαθώ να διατηρώ ενήμερα τα κείμενά μου, οπότε η τελευταία ενημέρωση σε αυτό έγινε τον Μάιο του 2020.

Το πρώτο πράγμα που θα συμβούλευα να κάνεις είναι να ανοίξεις έναν αποταμιευτικό λογαριασμό και να δημιουργήσεις μια πάγια εντολή πληρωμής (standing order) από τον current account για το 5%-20% του μισθού σου την ημερομηνία που πληρώνεσαι (ή μια μέρα αργότερα για να είσαι σίγουρος/η). Αν δεν αποταμιεύεις αυτόματα όταν πληρώνεσαι είναι πιο δύσκολο να το κάνεις μόνος σου στο τέλος του μήνα. Φυσικά αυτό θα σου δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα στην αρχή αν δεν έχεις αρκετό εισόδημα, αλλά θα φανεί χρήσιμο όταν δεν το περιμένεις στο μέλλον.

Πριν επενδύσεις δημιούργησε ένα κεφάλαιο έκτακτης ανάγκης

Αν έχεις χαμηλό εισόδημα και δεν μπορείς να αποταμιεύεις αρκετά, είναι ακόμα πιο επιτακτικό να δημιουργήσεις ένα μικρό κεφάλαιο ανάγκης, τουλάχιστον £1.000 ή όσο τα έξοδα ενός-δύο μηνών, ώστε σε περίπτωση ανάγκης να μην βρεθείς σε πολύ δύσκολη θέση. Τα χρήματα αυτά πρέπει να είναι σε λογαριασμό με εύκολη και άμεση πρόσβαση. Αν έχεις αρκετά καλό εισόδημα (σε σχέση με τα έξοδά σου), τότε δημιούργησε ένα κεφάλαιο αρκετό για 6 μήνες.

Ένας current account είτε έχει μικρό επιτόκιο είτε τοκίζει ορισμένο ποσό, οπότε καλύτερα άνοιξε ένα easy access savings account, ώστε να κερδίζεις κάποιο τόκο αλλά να έχεις διαθέσιμο ρευστό.

Για αυτό τον σκοπό χρησιμοποιώ τον Marcus της Goldman Sachs, ο οποίος είναι διαθέσιμος μόνο online, έχει άμεση πρόσβαση σε όλο το ποσό με ελάχιστη κατάθεση £1 και προσφέρει τυπικό επιτόκιο 1.05%.

Αφού έχουμε αποταμιεύσει το ποσό ανάγκης, είμαστε έτοιμοι να επενδύσουμε τα υπόλοιπα χρήματά μας. Ας δούμε τι ισχύει από επιλογές, φορολογία, και κόστη.

Όλα οι αριθμοί και οι κανόνες ισχύουν για το φορολογικό έτος 2020-2021, οπότε αν αλλάξει κάτι στα επόμενα έτη θα ενημερώσω τα νούμερα.

Income tax - Φορολογία καταθέσεων, επενδύσεων, και συντάξεων στην Αγγλία

 

Φόρος τόκων καταθέσεων στην Αγγλία

Αν δεν έχεις άλλο εισόδημα οι πρώτες £5.000 (ανά άτομο, ανά φορογικό έτος) από τόκους είναι αφορολόγητες.
Αν έχεις ετήσιο εισόδημα πάνω από £17.500, το βασικό αφορολόγητο για τους τόκους εξαρτάται από το tax band που υπάγεσαι, με το βασικό να είναι στις £1.000. Το ποσό αυτό αφορά μόνο τόκους, οπότε με ένα επιτόκιο 2% θα χρειαστείς καταθέσεις ύψους £50.000 για να υπερβείς το αφορολόγητο. Αυτή είναι η πιο γενική κατηγορία αλλά όπως πάντα όλες οι κατηγορίες και λεπτομέρειες στο Gov UK.

Φόρος μερισμάτων, μετοχών και αμοιβαίων κεφαλαίων στην Αγγλία

Για τα έσοδα από μέρισμα μετοχών το βασικό αφορολόγητο είναι £2.000 (ανά άτομο, ανά φορογικό έτος), είτε έχεις άλλο εισόδημα είτε όχι. Αν έχεις ετήσιο εισόδημα περισσότερο από £2.000 μόνο από μερίσματα μετοχών και funds, υπάρχει φορολογία ανάλογα με το ύψος του συνολικού εισοδήματός σου. Όλες οι πληροφορίες για φορολογία μερισμάτων στο Gov UK. 

Αν έχεις μετοχές ή αμοιβαία κεφάλαια ή EFTs κλπ, φορολογείσαι στα κέρδη κατά την πώληση (capital gains). Το αφορολόγητο όριο για τα capital gains είναι £12.000 (ανά άτομο, ανά φορογικό έτος). Τα ζευγάρια να μπορούν να συμψηφίσουν το αυτό το όριο, δηλαδή μπορεί μόνο το ένα μέλος να έχει έως και £24.000 αφορολόγητα capital gains ανά φολορογικό έτος, αν το άλλο μέλος έχει μηδενικά capital gains.

Η φορολογία εισοδήματος (τόκοι, capital gains από μετοχές, μερίσματα) δεν ισχύει για τα τα έσοδα των λογαρισμών ISA (Individual Savings Accounts), όπως θα αναλύσουμε στην συνέχεια.

Φόρος συνταξιοδοτικών προγραμμάτων στην Αγγλία

Αν εργάζεσαι στην Αγγλία πληρώνεις ασφαλιστικές εισφορές που μετράνε για την σύνταξή σου από κράτος και επιπλέον εισφορές σε ιδιωτικό συνταξιοδωτικό πρόγραμμα, όπου έχεις πρόσβαση δέκα χρόνια πριν την κρατική σύνταξη. Θα αναλύσουμε όλα τα είδη συνταξιοδωτικών προγραμμάτων (SIPP, LISA, Workplace pension, State Pension) αργότερα, απλά θα κάνουμε μια αναφορά οτι στην Αγγλία το εισόδημα από συντάξεις υπόκειται σε φορολογία. Από το συνταξιοδοτικό "κουμπάρα" σου μπορείς να λάβεις το 25% αφορολόγητο, αλλά στο υπόλοιπο 75% φορολογείσαι κανονικά ως εισόδημα. (Gov UK Tax on Pension)

Savings - Αποταμιευτικοί λογαριασμοί στην Αγγλία

Οι αποταμιευτικοί λογαριασμοί στην Αγγλία χωρίζονται χοντρικά σε τρεις κατηγορίες: easy access (άμεσης πρόσβασης), regular saver, fixed-rate accounts.

Easy Access

Στην πρώτη κατηγορία (easy access) συνήθως δεν υπάρχουν όρια στις καταθέσεις και αναλήψεις αλλά το μέγιστο ετήσιο επιτόκιο είναι περίπου 1.4%, δηλαδή χαμηλότερο του πληθωρισμού.

Ο καλύτερος λογαριασμός easy access αυτή την στιγμή είναι ο Marcus της Goldman Sachs. Ο συγκεκριμένος λογαριασμός προσφέρει 1.05% ετήσιο επιτόκιο από την πρώτη λίρα και χωρίς περιορισμούς, αλλά είναι διαθέσιμος μόνο online χωρίς κάρτα και άλλες ευκολίες. 

Regular Savings

Οι λογαριασμοί regular saver είναι συνήθως συνδεδεμένοι με έναν current account, απαιτούν δηλαδή να έχεις λογαριασμό στην τράπεζα με κάποιο όριο καταθέσεων το μήνα (συνήθως μισθοδοσία). Αυτοί οι λογαριασμοί έχουν όρια και περιορισμούς, πχ μέγιστη κατάθεση £400 το μήνα και μείωση επιτοκίου αν παραλείψεις κάποιο μήνα, αλλά το επιτόκιο είναι της τάξεως του 2.5-3%. Στο τέλος του έτους, αφού πάρεις τον τόκο, τοποθετείς το συνολικό ποσό σε έναν easy saver, ανοίγεις νέο ετήσιο regular saver, και τοποθετείς το μέγιστο ποσό ανά μήνα (drip-feeding).

Fixed Savings

Οι λογαριασμοί fixed-rate είναι προθεσμιακοί, έχουν καλύτερα επιτόκια (της τάξεως του 2%) για μεγαλύτερα ποσά αλλά δεν έχεις πρόσβαση στα χρήματα για μεγάλο διάστημα (1-3 χρόνια).

Individual Savings Accounts (ISAs) - Αφορολόγητοι Αποταμιευτικοί Λογαριασμοί στην Αγγλία

Οι λογαριασμοί Individual Savings Accounts (ISAs) είναι ο καλύτερος τρόπος να αποταμιεύσεις και επενδύσεις χρήματα χωρίς το άγχος της φορολογίας. Μπορείς να καταθέσεις μέγιστο £20.000 ανά φορολογικό έτος, ανά άτομο, συνολικά σε όλους τους τύπους ISA. Τα κέρδη από τόκους και επενδύσεις σε αυτούς τους λογαριασμούς είναι αφορολόγητα, αλλά ανάλογα με τον λογαριασμό που θα επιλέξεις υπάρχουν περιορισμοί.

Υπάρχουν τέσσερα είδη λογαριασμών ISA που μπορείς να έχεις: Cash ISA, Lifetime ISA, Stocks and Shares ISA, Innovative Finance ISA. Προφανώς δεν μπορείς να έχεις πάνω από ένα ίδιο τύπο ISA, δηλαδή δύο LISA λογαριασμούς ταυτόχρονα. Αν έχεις ήδη ένα και βρήκες καλύτερο επιτόκιο ή προσφορά μπορείς να κάνεις transfer ISA, αλλιώς θα δημιουργηθούν προβλήματα και υπάρχει κίνδυνος να χάσεις τα πλεονεκτήματα του ISA. (Gov UK ISA)

Cash ISA

Όπως λέει και το όνομα του λογαριασμού ο Cash ISA είναι λογαριασμός αποταμίευσης σε μετρητά. Είναι παρόμοιος με τους κοινούς savings accounts απλά δεν φορολογείσαι στα κέρδη από τους τόκους. Προφανώς το άνοιγμα ενός Cash ISA συμφέρει μόνο εφόσον έχεις πάνω από £50.000 σε καταθέσεις, οπότε τα ετήσια έσοδα από τόκους υπερβαίνουν το μέγιστο αφορολόγητο ποσό. Αν έχεις λιγότερες καταθέσεις μάλλον είναι καλύτερα να αποταμιεύσεις σε έναν regular saver account.  

Lifetime ISA - LISA - Αφορολόγητο Μπόνους για Σύνταξη ή Αγορά Πρώτης Κατοικίας

Ο λογαριασμός Lifetime ISA έχει δύο στόχους: την αγορά πρώτης κατοικίας ή/και την σύνταξη. Μπορείς να ανοίξεις LISA αν είσαι από 18 έως 40 ετών, και να αποταμιεύεις χρήματα μέχρι να γίνεις 50 ετών. Στον λογαριασμό αυτό καταθέτεις ένα ποσό και το κράτος σου επιδοτεί +25% μέσα σε ένα μήνα. Δηλαδή αν καταθέσεις £100 τον Ιανουάριο, ο λογαριασμός σου τον Φεβρουάριο θα έχει £125. Το μέγιστο ποσό που μπορείς να καταθέσεις στον LISA είναι £4.000 (ανά έτος/ανά φορολογικό έτος), οπότε το μέγιστο ετήσιο μπόνους είναι £1.000. Τα χρήματα αυτά μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις μαζί με το μπόνους μόνο για αγορά πρώτης κατοικίας ή ως σύνταξη όταν φτάσεις 60 ετών. Αν χρειαστείς να βγάλεις χρήματα, πέρα από αυτούς τους δύο λόγους, θα χάσεις 25%, το οποίο σημαίνει οτι θα χάσεις χρήματα. Στο παράδειγμά μας, αν βγάλεις και τις £125 τον Μάρτιο θα πάρεις £93,75. Επειδή τα επιτόκια των LISA λογαριασμών είναι ~1% δεν είναι ελκυστικά ως συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, και απομένει ο κύριος σκοπός της αγοράς πρώτης κατοικίας. Στην αγορά πρώτης κατοικίας οι περιορισμοί είναι η αξία του σπιτιού να είναι έως £450.000 και να πάρεις στεγαστικό δάνειο για την αγορά. (Gov UK LISA)

Investments ISA - Επενδυτικοί Λογαριασμοί στην Αγγλία

Stocks and Shares ISA

Όπως είναι πρόδηλο, οι λογαριασμοί Stocks and Shares ISA είναι για αγορά μετοχών και αμοιβαίων κεφαλαίων. Δεν υπάρχει κάποιο μπόνους ή περιορισμός εκτός από το αφορολόγητο όλου του κεφαλαίου και των κερδών. Οι επιλογές για να ανοίξεις Stocks and Shares ISA είναι πολλές, με κύριο πρόβλημα το κόστος αγοράς και τα ετήσια κόστη συντήρησης του λογαριασμού. Ενδεικτικά θα αναφέρω δύο "παραδοσιακές" πλατφόρμες AJ Bell και Hargreaves & Lansdown, τις δύο φθηνότερες πλατφόρμες για αγορά κυρίως index funds Vanguard και Fidelity, και δύο εφαρμογές Freetrade και Nutmeg.

Innovative Finance ISA (IFISA)

Οι λογαριασμοί Innovative Finance ISA έχουν αρκετά υψηλά ονομαστικά επιτόκια 4-8%, αλλά επίσης υψηλό ρίσκο. Ουσιαστικά καταθέτεις χρήματα και οι πλατφόρμες τα χορηγούν σε δάνεια υψηλού ρίσκου χωρίς εμπράγματη εξασφάλιση σε δανειολήπτες που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Δεν τους έχω χρησιμοποιήσει και δεν προτείνω την χρήση τους. Αν η αγορά πάει καλά μπορείς να βρεις αντίστοιχες ή μεγαλύτερες αποδόσεις σε ένα small-cap index fund. Αν η αγορά δεν πάει καλά τότε υπάρχει ακόμα μεγαλύτερο ρίσκο στην χορήγηση δανείων υψηλού ρίσκου χωρίς εμπράγματη εξασφάλιση. Having said all that η πιο αξιόπιστη πλατφόρμα είναι η Ratesetter, για αυτό προσφέρει χαμηλότερα επιτόκια, και λόγω brand η EasyMoney.

Μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, ETFs, Index Funds και επενδύσεις στην Αγγλία

Στην Αγγλία οι επιλογές για επενδύσεις είναι περισσότερες από την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρκετά νέες λέξεις που μπορεί να διαβάσεις.

Μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια (Shares and mutual funds). Κλασσική επένδυση, δεν χρειάζεται να γράψω περισσότερα. Αν πρόλαβες τις καλές εποχές της Ελλάδας που τα καφενεία έγιναν Εταιρείες Λήψης και Διαβίβασης Εντολών, ξέρεις τα θετικά και τα αρνητικά. Πολύ καλή σελίδα για να αναλύσεις μετοχές είναι η MorningStar. Αν θέλεις να διαβάσεις άρθρα για "5 μετοχές που θα σε πληρώνουν για πάντα" το Motley Fool είναι για εσένα.

Index Funds. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμα Index Fund, οπότε ίσως είναι νέος όρος για εσένα. Index Fund είναι ένα χαμηλού κόστους "παθητικό" χαρτοφυλάκιο που παρακολουθεί ολόκληρο δείκτη και όχι μεμονωμένη μετοχή. Παθητικό σημαίνει οτι δεν επιλέγει "ενεργά" κάποιος fund manager τις μετοχές, οπότε έχει αντίστοιχα μειωμένο κόστος. Τα πιο διαδεδομένα index funds παρακολουθούν τους δείκτες S&P500 και FTSE100.

ETFs (Exchange-Traded Funds). Παρόμοια με τα αμοιβαία κεφάλαια, αλλά με βασική διαφορά οτι είναι και τα ίδια ανταλλάξιμες αξίες στο χρηματιστήριο. Όπως γίνονται οι αγοραπωλησίες των μετοχών γίνονται και των EFTs, με αποτέλεσμα να έχουν μεγαλύτερο περιθώριο για κέρδος αλλά και για ρίσκο από τα παραδοσιακά mutual funds.

Fractional Shares. Κάποιες μετοχές κοστίζουν αρκετά δεκάδες χιλιάδες δολλάρια ή λίρες, με αποτέλεσμα μέχρι πρότεινος να μην μπορούσες να επενδύσεις σε αυτές με μικρά ποσά. Αρκετές πλατφόρμες πλέον προσφέρουν fractional shares, δηλαδή κλασματικές μετοχές. Παράδειγμα η μετοχή της Berkshire Hathaway Inc. (Class B) κοστίζει σήμερα περίπου $227, αλλά μπορείς να αγοράσεις τα 9/100 της μετοχής με περίπου $20. Όταν η μετοχή πληρώσει μέρισμα θα λάβεις το αντίστοιχο ποσοστό.

SIPP - Workplace Pension - Συνταξιοδοτικά Προγράμματα στην Αγγλία

Εκτός του State Pension και του Workplace Pension, μπορείς να επενδύσεις μόνος σου στην σύνταξή σου. Ειδικά αν είσαι self-employed ή χαμηλόμισθος η λύση της SIPP (Self-invested Personal Pension) είναι μονόδρομος. Στην SIPP επιλέγεις πλατφόρμα, καταθέτεις ένα ποσό, το κράτος επιδοτεί με tax relief +25%, και τελικά επιλέγεις πώς και πού θα επενδύσεις το συνολικό ποσό. Όπως και στον λογαριασμό Stocks and Shares ISA το κόστος και τα τέλη της πλατφόρμας είναι σημαντικός παράγοντας, για αυτό επέλεξα την SIPP της Vanguard. Στους περισσότερους SIPP λογαριασμούς μπορείς να επενδύσεις σε αρκετά προϊόντα, από μετρητά και μετοχές μέχρι χρυσό και εμπορικά ακίνητα. Η Vanguard δεν προσφέρει αυτές τις επιλογές, αλλά είναι το εξαιρετικά χαμηλό κόστος είναι το κύριο πλεονέκτημα της.

Τι λογαριασμούς χρησιμοποιώ για επενδύσεις και καταθέσεις

Easy Access: Markus

Όπως έγραψα ήδη έχω ανοίξει έναν Markus, όπου καταθέτω όσα χρήματα έχω διαθέσιμα. Αυτό μου εξασφαλίζει ένα επιτόκιο 1.05% (ήταν 1,5% όταν τον άνοιξα), οπότε τα χρήματα δεν μένουν εκεί για πολύ. Παρόλα αυτά είναι αρκετά εύκολος και άμεσος λογαρισμός στην διαχείριση των χρημάτων.

LISA: Skipton / Help to Buy: Lloyds

Όπως ανέλυσα ο λογαριασμός LISA είναι καλύτερος για αγορά πρώτης κατοικίας, αλλά όσοι προλάβαμε και ανοίξαμε λογαριασμό Help to Buy μέχρι το Νοέμβριο του 2019 είμασταν τυχεροί. Προσωπικά θεωρώ καλύτερο τον Help to Buy ISA από τον LISA καθώς έχεις άμεση πρόσβαση στα χρήματά σου, αν αλλάξεις γνώμη ή καταστάσεις. Το κρατικό μπόνους είναι λιγότερο, αλλά και πάλι αξίζει. Δυστυχώς δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα για άνοιγμα λογαριασμού Help to Buy ISA οπότε άνοιξα και ένα LISA στην Skipton, αλλά δεν τον χρησιμοποιώ καθώς δεν επιτρέπεται να βάζω χρήματα και στους δύο ταυτόχρονα.

Stocks and Shares ISA: Vanguard

Χρησιμοποιώ την Vanguard γιατί έχει μηδενικό κόστος αγοράς και πώλησης funds, και μικρότερο κόστος διατήρησης λογαριασμού. Περίπου στα ίδια ή και χαμηλότερα κόστη κυμαίνεται και η Fidelity, αλλά επέλεξα την Vanguard επειδή έχει πιο ελκυστικά funds. Οι παραδοσιακές πλατφόρμες, AJ Bell και Hargreaves & Lansdown, δεν συμφέρουν για μικρούς επενδυτές καθώς έχουν κόστος συναλλαγών περίπου £10 και διπλάσιο ποσοστό στα ετήσια κόστη διατηρήσης λογαριασμού. Δεν διάλεξα την Freetrade για ISA καθώς οι £3/μήνα που χρεώνει είναι μεγαλύτερο από το ετήσιο κόστος που πληρώνω στην Vanguard.

SIPP: Vanguard

Όπως έγραψα προηγουμένως περίμενα την πλατφόρμα SIPP της Vanguard. Το tax relief bonus (25%), μαζί με το χαμηλό fee της Vanguard (0.15%) είναι αρκετά καλός συνδυασμός για να συμπληρώσεις το εισόδημά στα 55 σου. Αν έχεις ήδη Stocks and Shares ISA στην Vanguard το fee cap ισχύει για το συνολικό χαρτοφυλάκιό σου, οπότε είναι ακόμα πιο ελκυστικό πακέτο.

Share trading: Freetrade

Ενώ η Freetrade δεν συμφέρει για ISA, είναι η καλύτερη επιλογή για αγορά μετοχών. Φυσικά μιλάω για μικρά ποσά ώστε δεν μπορεί να θεωρηθεί επένδυση, αλλά είναι αρκετά καλός και φθηνός τρόπος να ασχοληθείς με μετοχές. Οι βασικές εντολές είναι δωρεάν, αλλά δεν έχει διαθέσιμες όλες τις μετοχές σε ΗΒ και ΗΠΑ.

Χρήσιμα εργαλεία

Υπολογισμός μισθού, κρατήσεων, prorata (link)

Υπολογισμός τόκων με μηνιαίες καταθέσεις (link)

Υπολογισμός κερδών και τελών επενδύσεων (link)